Szanowni działkowcy

Chroniąc Ogród przed zalaniem chronimy nasz dobytek przed zniszczeniem

Tak powinien wyglądać prawidłowo zabezpieczony brzeg rowu melioracyjnego

***

Na kim spoczywa obowiązek oraz koszty utrzymania w należytym stanie rowów melioracyjnych

(tj. rowów wraz z budowlami czyli mostkami, przepustami, zastawkami, wylotami drenarskimi, rurociągami)?

 

Bieżące utrzymanie, konserwacja, renowacja i monitoring stanu rowów melioracyjnych „należy do zainteresowanych właścicieli gruntów” czyli właścicieli gruntów, na które urządzenia melioracyjne wywierają korzystny wpływ, tj. posiadaczy odnoszących korzyści z istnienia tych urządzeń jak np. polepszenie zdolności produkcyjnej gleby, ułatwienie jej uprawy czy ochrona przed powodziami (art. 77 ust. 1 ustawy prawo wodne).

Właściciel nieruchomości czerpiący korzyści, o których mowa wyżej, z istnienia rowu zlokalizowanego zarówno na jego nieruchomości jak i w jej sąsiedztwie powinien sam dbać o jego właściwy stan, m. in. poprzez wykaszanie roślinności ze skarp i dna rowów, wybieranie namułu z dna rowów, usuwanie wszelkich zatamowań, naprawę uszkodzonych skarp i dna rowów, odmulanie studzienek drenarskich i ich naprawianie czy odmulanie i naprawianie wylotów drenarskich.

***

 

Wiosenna konserwacja rowów melioracyjnych 2024

 

 Szanowni Państwo – dzierżawcy działek w ROD „Stoczniowiec”

Zarząd Ogrodu przypomina, że 31 maja 2024 r. upłynął termin wiosennej konserwacji rowów melioracyjnych.

 

Tegoroczne przeglądy działek, które odbyły się w dniach od 11 maja do 22 czerwca 2024 r. wykazały, że stan większości rowów bocznych położonych przy granicach działek jest niezadowalający.

Stwierdzono, że część rowów położonych w sektorach B i D w ich dolnym biegu jest znacznie zamulona i zarośnięta roślinnością co uniemożliwia prawidłowy odpływ wody z przyległego terenu.

Do Zarządu wpłynęły dotychczas pojedyncze zawiadomienia o wykonaniu obowiązkowych prac konserwacyjnych zgodnie z § 67 pkt 3 Regulaminu ROD.

Oznacza to, że w większości przypadków prace nie zostały jeszcze wykonane.

 

Przypominamy, że sezonowa konserwacja rowu obejmuje: 

1) zabezpieczenie brzegów rowu, 

2) odchwaszczenia korony rowu, 

3) odchwaszczenia i odszlamienia dna rowu do głębokości ok. 60 cm (między słupkami melioracyjnymi), 

4) udrożnienia rowu, w przypadku jego niedrożności (szczególnie odcinki między sąsiadującymi działkami).

 Po dokonaniu ww. czynności prosimy o zgłoszenie tego faktu do Zarządu.

 

Termin wykonania prac konserwacyjnych został przesunięty do dnia 15.08.2024 r. 

  

Po tym terminie, mając na uwadze obowiązek zapewnienia prawidłowego działania systemu melioracyjnego ROD w okresie zwiększonych opadów deszczu (wiosna) Zarząd zleci profesjonalnej firmie melioracyjnej pn. Zakład Konserwacji Urządzeń Wodnych mgr inż. Ryszard Łukasik wykonanie prac konserwacyjnych obejmujących przywrócenie współrzędnych dna rowów i zapewnienie tym samym swobodnego odpływu nadmiaru wody. Koszt konserwacji 1 mb rowu 35,00 zł + VAT. Prace zostaną wykonane w dniach 16-30 sierpnia 2024 r. na koszt działkowców. Istnieje możliwość dofinansowania zadania z rezerwy środków przeznaczonych na prace melioracyjne w ROD w roku 2024.

 ***

–––––––

 

 

SYSTEMATCZNE CZYSZCZENIE ROWÓW MELIORACJYJNYCH A PRAWIDŁOWA EKSPLOATACJA GRUNTÓW PODMOKŁYCH

 

Długotrwałe okresy suszy powodują brak zainteresowania konserwacją urządzeń melioracyjnych. Przy obfitych opadach deszczu brak stałej systematycznej konserwacji rowów melioracyjnych oraz przepustów będzie powodować lokalne podtopienia gruntów, zalania posesji i ogródków. Zgodnie z art.77 ustawy z dnia 18 lipca 2001 roku Prawo wodne (tj. Dz. U. z 2005 r. Nr 239 poz. 2019 z poźn. zm.) utrzymywanie urządzeń melioracji wodnych szczegółowych (m.in. rowów wraz z budowlami – tj. mostki, przepusty, zastawki, wyloty drenarskie, rurociągi o średnicy poniżej 0,6 m) należy do właścicieli nieruchomości albo do spółki wodnej. Według przepisów do właścicieli gruntów i posesji należy: budowa, przebudowa i utrzymanie zjazdów, łącznie ze znajdującymi się pod nimi przepustami, partycypacja w kosztach utrzymania rowów, z których właściciel nieruchomości odnosi korzyści, tj. odprowadza do rowu wodę opadową, utrzymanie rowów melioracji szczegółowej i przepustów, przebiegających przez tereny własne.

 

Właściciele i użytkownicy gruntów, na których znajdują się urządzenia melioracyjne są zobowiązani do:

 

 

 

 

 

 

 

Cieki wodne nie mają granic, zatem podtopienia powstają w przypadku, gdy właściciele gruntów nie konserwują urządzeń melioracyjnych. Właściciel nieruchomości nie należący do spółki wodnej powinien sam dbać o stan rowów na terenie własnej posesji. 

Ponadto zgodnie z art. 29 ww. ustawy Prawo wodne (Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019 z późn. zm.) właściciel gruntu, o ile przepisy ustawy nie stanowią inaczej nie może zmieniać stanu wody na gruncie, a zwłaszcza kierunku odpływu znajdującej się na jego gruncie wody opadowej ani kierunku odpływu ze źródeł – ze szkodą dla gruntów sąsiednich. Nie może też odprowadzać wód oraz ścieków na grunty sąsiednie. Niszczenie lub uszkadzanie urządzeń melioracyjnych jest wykroczeniem i podlega karze grzywny zgodnie z art. 155 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (Dz. U. z 2010 r. Nr 46, poz. 275 z poźn. zm.).

  

MELIORACJA W ROD "STOCZNIOWIEC"

 

Wyspa Pucka jest aktywną gospodarczo wyspą odrzańską (zabudowania, rodzinne ogrody działkowe, łąki) położoną pomiędzy Odrą, Regalicą i jeziorem Dąbie w granicach administracyjnych miasta Szczecina (Międzyodrze-Wyspa Pucka – 31,85 km²).

Teren Wyspy Puckiej stanowią nisko położone, głębokie (sięgające kilkunastu metrów) torfy, których eksploatacja wymaga stałej kontroli poziomu wód gruntowych. Tereny torfowe, zlokalizowane w dolinach rzecznych, zasilane przez wody gruntowe i płynące, mogą być użytkowane jedynie przy obecności odpowiedniej ilości wody. Charakterystyczną cechą takich terenów jest nadmierne gromadzenie wody uniemożliwiające ich eksploatację rolniczo-ogrodniczą a w czasie długotrwałej suszy ich wysychanie i groźba pożaru. Warunkiem ich użytkowania jest obecność odpowiedniego i sprawnie działającego systemu melioracyjnego.

Na przestrzeni kilkudziesięciu lat eksploatacji gruntów pod uprawy na terenie Wyspy Puckiej zaszły nieodwracalne zmiany. Wysokość terenu w stosunku do wód okalających wyspę obniżyła się o kilkadziesiąt centymetrów. Powoduje to, że jakość i konserwacja systemu melioracyjnego wyspy nabrały szczególnego znaczenia.

System melioracyjny Wyspy Puckiej to zespół powiązanych wzajemnie systemów szczegółowych zlokalizowanych w zagospodarowanych częściach wyspy (na polach uprawnych, ogrodach działkowych, osiedlach mieszkalnych). Centralną część Wyspy przecina dwuspadowy kanał główny, z odgałęzieniem biegnącym wzdłuż ul. Wyspiarzy (kanał pompowy), podzielony w środkowej części drewnianą zastawą tzw. mnichem, połączony z dwiema stacjami pomp (administrowanymi przez ZWiK Szczecin i PGW Wody Polskie), których zadaniem jest utrzymywanie poziomu wód gruntowych Wyspy w granicach 1,0-1,5 m p.p.m. 

System melioracyjny Wyspy Puckiej (czerwona linia)

Przepompownia PGW Wody Polskie

W latach 2012-2014, w ramach zadania inwestycyjnego pn.: „Zabezpieczenie przeciwpowodziowe Szczecina, Polic i terenów przyległych do Jeziora Dąbie i Zalewu Szczecińskiego – Wyspa Pucka”, podwyższono oraz uszczelniono przegrodą przeciwfiltracyjną korpus wału przeciwpowodziowego biegnącego wzdłuż prawego brzegu rzeki Odry Zachodniej na długości 3420 m. W rezultacie tych działań teren Wyspy Puckiej został przekształcony w zamkniętą bezodpływową nieckę. Przyniosło to niekorzystne skutki. W okresie intensywnych opadów wały przeciwpowodziowe ułatwiają gromadzenie wód opadowych a torfowe podłoże nie jest w stanie skutecznie odprowadzić ich nadmiaru. W takim przypadku jedynym rozwiązaniem jest wypompowywanie wody z zalanego terenu. Jest to możliwe tylko na obszarach wyposażonych w sprawnie działający system melioracyjny.

Gromadzenie się wody u podnóża wału przeciwpowodziowego

Główny system wodno-melioracyjny Rodzinnego Ogrodu Działkowego „Stoczniowiec” obejmuje ponad 5,5 km otwartych (nie zabudowanych), umocnionych faszyną ziemnych rowów melioracyjnych, o szerokości 60-80 cm i głębokości nie przekraczającej 80 cm, odbierających wodę z terenu o powierzchni  32 ha. W skład systemu wchodzą trzy równoległe kanały główne: (Ciek Północny – przebiegający wzdłuż drogi dojazdowej w sektorze A, Ciek Centralny – wzdłuż drogi pomiędzy sektorami B i C oraz odgrywający mniejszą rolę Ciek Południowy – przebiegający wzdłuż ul. Kutrowej), centralny zbiornik odpływowy i sieć kanałów szczegółowych (dopływów) zlokalizowanych przy granicach działek. Każdy kanał główny ma swoje ujście do kanału pompowego przebiegającego wzdłuż ul. Marynarskiej, od którego zależy utrzymanie na właściwym poziomie lustra wody w systemie wewnętrznym ROD. Dla prawidłowego działania systemu wewnętrznego ROD wymagana jest coroczna konserwacja, polegająca na utrzymaniu parametrów rzędnych dna, umożliwiających swobodny spływ wód ze zlewni. Ważnym elementem jest również ujednolicenie (na całej długości) umocnień brzegowych celem wyeliminowania obsuwania się skarp, powodujących zatory na ciekach, blokujące odpływ wód oraz usuwaniu zalegającej i zarastającej koryto rowu roślinności. Zgodnie z zapisem § 67 ust. 3 Regulaminu ROD „Działkowiec obowiązany jest utrzymywać w czystości i estetycznym stanie rowy melioracyjne na połowie ich szerokości, gdy do nich przylegają działki po obu stronach, lub na całej ich szerokości, gdy do nich przylegają działki z jednej strony”. Jednak działania te przynoszą efekt dopiero wtedy gdy prace zostaną wykonane jednoczasowo na całej długości rowu. Oczyszczenie fragmentu rowu przynosi zwykle efekt odwrotny od zamierzonego gdyż prowadzi do miejscowego zatrzymania wody i nasilenia efektów gnilnych. Z kolei, nadmierne pogłębienie i obniżenie dna rowu przyczynia się do powstania niekorzystnych zmian w gruncie organicznym, skutkujących obniżeniem terenu, jak również wywołaniem nieprzewidywalnych sytuacji podczas wezbrań powodziowych w rzece Odrze. Z tego powodu, oraz powodów przytoczonych powyżej, zakres prac konserwacyjnych na rowach odwadniających ogrody musi być prowadzony z dużą uwagą ze szczególnym uwzględnieniem parametrów technicznych kanałów podstawowych wyspy.

 

Z lewej strony: Zbiornik odpływowy ROD "Stoczniowiec", pośrodku: Oczyszczony boczny rów melioracyjny, z prawej strony: Zaniedbany boczny rów melioracyjny

 

W roku 2018 wiosenna ocena stanu systemu wodno-melioracyjnego ROD ujawniła znaczne zamulenie rowów i związane z tym zaleganie wody oraz daleko posuniętą degradację umocnień brzegowych: osuwiska, resztki starej faszyny, umocnienia z blachy falistej, betonu, PCV itp. W celu przywrócenia systemowi jego funkcji zlecone zostały prace polegające na gruntownej konserwacji cieków: Centralnego i Północnego oraz częściowo ich dopływów bocznych (wraz z przepustami) co pozwoliło na obniżenie lustra wody w systemie o ok. 40-60 cm.

W roku 2019 Zarząd ROD, mając na uwadze zabezpieczenie terenu ROD przed zalewaniem w okresie wiosennym (sytuacje takie miały miejsce w latach 2017 i 2018), podjął działania mające na celu przeprowadzenie kompleksowej jesiennej konserwacji rowów bocznych (dopływów) w sektorach A i B. Wyniki przeglądów letnich ujawniły bowiem katastrofalny stan większości rowów w tych sektorach. Podjęto działania zmierzające do nakłonienia działkowców do współpracy w tym zakresie (zbieranie deklaracji, ogłoszenia). Działania te nie przyniosły spodziewanych efektów. Jedynie niewielka liczba rowów została prawidłowo oczyszczona i zgłoszona do przeglądu. Wobec tego Zarząd, kierując się treścią uchwały nr 16/2018 WZ członków ROD "Stoczniowiec" z dnia 21 kwietnia 2018 r. uzyskał zgodę na obniżenie poziomu wody w systemie melioracyjnym Wyspy i zlecił wykonanie prac konserwacyjnych i odtworzeniowych profesjonalnej firmie melioracyjnej. Prace zostały wykonane w ostatniej chwili, w październiku 2019 r., na koszt użytkowników działek (średnio 170 zł od działki). W grudniu 2019 r., po analizie sytuacji finansowej Ogrodu, Zarząd podjął decyzję o dofinansowaniu zadania kwotą stanowiącą 30% wartości wykonanych prac. Prace wykonane w latach 2018-2019 pozwoliły na przywrócenie prawidłowych stosunków wodnych na 2/3 powierzchni użytkowej Ogrodu. W roku 2020 analogiczne działania zostaną podjęte w odniesieniu do pozostałej części Ogrodu tj. do sektorów C i D.

Zalane tereny w sąsiedztwie działek przy ul. Kutrowej (luty 2022)

***